Emigreren en boer worden in Denemarken

Een nieuwe (boeren)start in Denemarken

Wouter Ham verhuisde begin 2021 van het Noord-Hollandse Twisk naar Zuid-Jutland, een schiereiland in Denemarken. Daar wil hij een goedlopende veehouderij opstarten én mogelijk uitbreiden.

De eerste vraag bij een verhuizing naar het buitenland is vaak dezelfde. Wat waren de redenen om te gaan emigreren?

Wouter: “Door het alsmaar drukker worden in Nederland. In het leven algemeen, alle mensen die bivakkeren op een klein stukje grond. Zo is het idee ontstaan om te gaan emigreren. In Nederland had ik bij mijn bedrijf 80 melkkoeien en 35 hectare grond. Ik had altijd al het plan om er grond bij te kopen, maar doordat alles drukker en voller werd ging de prijs van de grond ook omhoog. Daarom speelde het financiële gedeelte ook een rol in de emigratie. Er zijn landen waar je voor hetzelfde geld wel vele malen groter kunt worden als bedrijf zijnde.“

De keuze voor Denemarken

In eerste instantie viel de keuze niet op Denemarken. “Het is eigenlijk allemaal heel snel gegaan. Na de eerste coronagolf, toen we weer mochten reizen, begonnen de plannen echt serieus te worden. Natuurlijk zat het al een tijdje langer in het achterhoofd, maar pas in mei vorig jaar werd alles concreter. Toen hebben mijn vrouw en ik er samen over gesproken en zijn wij plannen gaan maken. De keuze viel op Duitsland, omdat ik de taal redelijk spreek en het dichtbij Nederland is.

Duitsland bleek uiteindelijk toch te duur te zijn. Daarna kwam Denemarken in beeld, maar ook dat werd het in eerste instantie niet. Vervolgens zijn wij nog een keer gaan kijken en kwam dit bedrijf op onze radar. Het bedrijf was bijna failliet, dus de investeringen stonden op een laag pitje. Voor ons dus een grote uitdaging om er wat van te maken. Het woonhuis en de boerderij staan op een mooie locatie en de voorzieningen zijn allemaal in de buurt, terwijl wij hier ook veel rust en ruimte hebben. Bovendien zijn hier mogelijkheden om te groeien en geld te verdienen. Na lang wikken en wegen hebben wij in november vorig jaar de knoop definitief doorgehakt.”

Hoe verliep de emigratie?

Alle seinen stonden dus op groen. Daarbij moest er ook worden nagedacht over de verhuizing van Nederland naar Denemarken. Over het verhuistraject is Wouter duidelijk. “Een verhuizing is altijd stressvol. Je denkt je heel goed te hebben voorbereid en alles te hebben ingepakt, maar het lijkt net of het toch allemaal op het laatste moment moet gebeuren, haha. De spullen werden ingeladen terwijl ik nog even snel de boekhouding wilde doen. De laptop, printer en alle stekkers gingen ook letterlijk als laatste de vrachtwagen in en werden er in Denemarken als eerste weer uitgehaald. Dat is toch ‘het epicentrum’ van het bedrijf.”

"Je staat er niet bij stil, totdat alles in de vrachtwagen wordt geladen, maar letterlijk je hele wereld zit in die auto."

Toen de inboedel van Wouter werd ingeladen kwam hij tot een besef. “Je staat er niet bij stil, totdat alles in de vrachtwagen wordt geladen, maar letterlijk je hele wereld zit in die auto. Daarom vond ik de slogan van De Jong Verhuizingen (“We move your world.”) ook zo toepasselijk. Onze inboedel werd op donderdag ingeladen en kwam de maandag daarop aan in Denemarken. Op dat moment was het huis eigenlijk nog niet van ons. Tijdens het uitladen hebben wij de handtekeningen gezet. Dinsdag werden de laatste spullen uitgeladen en vertrok De Jong Verhuizingen rond het middaguur weer.” Naast de verhuizing zelf moesten natuurlijk veel andere zaken zowel in Nederland als in Denemarken worden geregeld. “Daarvoor hebben wij iemand ingehuurd, anders moesten wij te veel hooi op onze vork nemen.”

Verschil in werkmentaliteit 

Voor een deel waant Wouter zich sinds de verhuizing naar Zuid-Jutland  nog in Nederland. “In dit gebied is 30 procent van de melkveehouders Nederlander. Dit is eigenlijk “Klein-Nederland” qua boeren. Ook zijn er veel Nederlandse vertegenwoordigers, maar dat is logisch gezien de ligging waar wij wonen. Onze plaats grenst aan Duitsland en is zodoende dichterbij Nederland. Het voordeel is dat wij de andere Nederlanders makkelijk kunnen vragen hoe zij de zaken hier allemaal hebben geregeld.” Wouter merkt qua bedrijfsvoering al wel een duidelijk verschil met Nederland. “Hier houden ze er een andere manier van boeren op na. Je moet op contractbasis echt bij de pinken zijn. In Nederland gaat alles wat gemoedelijker. Je moet er hier echt zakelijk in staan. Ook werken ze hier maar vier en een halve dag, lijkt het. Als je na vrijdag 13:00 uur nog belt, dan krijg je geen gehoor. Heel anders dan in Nederland.”

"Als je na vrijdag 13:00 uur nog belt, dan krijg je geen gehoor. Heel anders dan in Nederland.”

Wouter heeft dus een bedrijf overgenomen dat op de rand van een faillissement stond. “De oude eigenaar en zijn zoon werken nu nog bij ons. Wij proberen momenteel het dagelijks stramien te verbeteren om alles efficiënter te laten verlopen. Nu kost het net zoveel geld als dat er binnenkomt, maar dat wisten wij van tevoren. Er komen binnenkort nieuwe robots én nieuwe voerplaten. Op dit moment kost ons dat nog te veel tijd. Mijn vrouw ondersteunt mij bij het bedrijf met de administratie en zorgt thuis voor onze twee kinderen én er is een derde op komst.”

Sociale leven in Zuid-Jutland

Het sociale leven hebben Wouter en zijn gezin na een maand leven in Denemarken nog niet echt kunnen ervaren. “Wij hebben nog geen papieren, dat loopt allemaal wat tegen door corona. De jongens kunnen zodoende nog niet naar school. Wij leven daardoor een beetje op een eiland. Gelukkig zijn ze heel enthousiast over de verhuizing en hebben ze niet gehuild toen ze afscheid moesten nemen in Nederland. Ze hadden er juist zin in! Dat verbaasde mijn vrouw en mij ook wel. Wij genieten hier tot nu toe van de rust en de ruimte met een prachtig ruim woonhuis. Wij wonen hier zo vrij, dat de herten gewoon door ons eigen land lopen. Er komt bij een enorme verandering in je leven altijd een groot gokelement kijken. Er kwam iets op ons pad en wij hebben de kans gegrepen.”

"Wij genieten hier tot nu toe van de rust en de ruimte met een prachtig ruim woonhuis. Wij wonen hier zo vrij, dat de herten gewoon door ons eigen land lopen."